Yer kabuğunda beklenmedik bir anda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsmasıyla deprem gerçekleşir. Kayıtlara göre yaşanan ilk yıkıcı depremin yaşandığı MS 236’dan beri, tüm dünyanın korkulu rüyalarından olan deprem bir kez daha, tekrarlanarak; Kahramanmaraş, Adıyaman, Adana, Hatay, Osmaniye, Diyarbakır, Gaziantep, Elazığ, Malatya ve Şanlıurfa’da gerçekleşti. Saniyeler içinde birçok insanın enkaz altında kaldığı deprem, tüm dünyayı derinden sarstı. İlk günden beri depremzedeler için yardım kampanyaları düzenlenerek, az da olsa yaraları azaltılmaya, yaşadıkları sorunlar giderilmeye çalışılıyor. Yardım ekiplerimiz, vatandaşlar ve diğer ülkelerden yardıma gelen yardım ekipleri ilk dakikalardan beri enkaz altından insanları çıkarmaya çalışıyor. Onlara ülkemiz adına teşekkür ederiz. Saatlerce enkaz altında kalmalarına rağmen hayatta olan birçok insan bizlere umut olurken, sayısı 40.000’i geçmiş ve geçmeye devam eden insanımız canımızı yakıyor, yakmaya da devam ediyor. Hepimizin başı sağolsun. Deprem, sonrasında yarattığı etkiler sebebiyle kayıpları azaltmaya yönelik çözüm isteyen bir afettir. Teknolojinin gelişmesiyle birçok probleme çözüm bulunuyor. Bunlar; bilgiye erişimin ve haberleşmenin kolaylaşması, iletişim yollarının keşfedilmesi, birçok sağlık cihazlarının yapımı, yeni keşifler ve daha birçoğu. Hayatımızın her alanında kullandığımız, hatta hayatımızın bir parçası olan teknolojiyi kullanarak deprem öncesinde ve sonrasında kullanmak üzere projeler geliştirebiliriz. Bu teknolojilerden biri de yapay zekâdır.
Yapay zekâ sayesinde binaların depreme dayanıklılığı tespit edilerek, dayanıksız binalara güçlendirme yapılabilir, olası bir yıkılmaya karşı önlem alınabilir. Depremin olacağı önceden tespit edilebilir. Örneğin, YTÜ tarafından geliştirilen yapay zekâ EDIS, gerçekleşen Düzce depremini 20 saniye önce tespit etti. Depremin birkaç gün önceden tespit edilmesi; deprem bölgesinde yaşanabilecek sorunların çözümlerinin hızlanmasını sağlar ve toplumu deprem psikolojisine hazırlar. Deprem anında müdahaleyi hızlandırır. AFAD’ın enkaz bölgelerine ulaşabileceği en uygun ve en kısa rotayı belirler ve müdahale sürecini hızlandırır. Deprem sırasında robotik arama kurtarma çalışmaları ile insan ve hayvanların ulaşamayacağı yerlere robotlar tarafından ulaşılabilir. Örneğin, 2017 yılında Meksika’da yaşanan deprem sonrasında arama kurtarma için yılan robotlar kullanıldı. Yılan robotlar sayesinde arama kurtarma ekiplerinin yıkmadan ulaşamadığı bölgelere ulaşıldı. Berns yaptığı bir diğer proje ise robot ve dron tasarımını büyük depremin gerçekleştiği 6 Şubat tarihinden bir kaç gün sonra yayınladı. Kızılötesi ve termal kameraların kullanıldığı tekerlekli küçük robotlar, bir tüp aracılığıyla enkaz altındaki havayı emiyor. Emilen havada karbondioksit ve insana özgü proteinlerin olup olmadığı inceleniyor, ve böylece enkaz altında kalan insanların yerleri tespit edilebiliyor. Dronlar ise enkazın altındaki bölgenin üç boyutlu görüntülerini gösteriyor. Bu proje haricinde geliştirilen bir proje daha var. Bu projede kızılötesi sensörlere sahip küçük paletli araçların haricinde, büyük robotlar da var. Ağır yıkılan bina parçalarını ve molozları kaldırabilen bu robot, yaklaşık bir km uzaktan kontrol edilebiliyor. Bu sırada bir kamera ile robotun tespit ettiği görüntüler, kontrol merkezine iletiliyor. Bu sayede yardım ekiplerinin hayatı da tehlikeye atılmıyor.
Gelişmekte olan teknoloji ile enkaz altında kalan insanların yerlerinin tespiti robotlar sayesinde çok daha kısa sürede sağlanabilir. Enkaz altında sıcaklığı ve sesi ölçen bir robot, molozları kaldırabilen bir robot, insan gücünün ulaşamadığı yerlere ulaşan robotlar ve daha birçok fazlası. Her bir yeni proje, enkaz altında bekleyenler için bir yeni umut.
Kaynaklar
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2371418
https://www.science.org/content/article/searching-survivors-mexico-earthquake-snake-robots
Yanıt yok